Η ναυτιλία της Χίου

Η Χίος αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους ελληνικούς παραδοσιακούς ναυτόπους. Η πορεία της Χιώτικης ναυτιλίας αποτελεί μεγάλο κεφάλαιο στην κοινωνική και πολιτική ζωή των Χιωτών τόσο εντός των ορίων του νησιού, όσο και εκτός, στις περιοχές δηλαδή που οι Χιώτες έμποροι και καραβοκύρηδες και οι μετέπειτα εφοπλιστές, είχαν εγκαταστήσει τις επιχειρήσεις τους.
Η σπουδαιότητα της Χίου έγκειται στη στρατηγική γεωγραφική της θέση, καθώς βρίσκεται στο σταυροδρόμι των εμπορικών δρόμων που οδηγούν από τη Μικρά Ασία στη Μαύρη θάλασσα από τη μία, και στη Βόρεια ακτή της Αφρικής από την άλλη.

Η ακμή της Χιώτικης Ναυτιλίας 
Η μεγαλύτερη ακμή της ιστιοφόρου Χιώτικης εμπορικής ναυτιλίας τοποθετείται μετά τον Κριμαϊκό πόλεμο, μέχρι σχεδόν το 1890, οπότε και εμφανίστηκε η ατμήλατη ναυτιλία. Από το 1900 έως το 1908 το δυναμικό του εμπορικού ναυτικού στόλου από τα 320 ιστιοφόρα αυξήθηκε στα 446.Μέσα σε 17 περίπου χρόνια προστέθηκαν άλλα 126 πλοία, αριθμός που καταδεικνύει την επιτυχημένη πορεία της Χιώτικης ναυτιλίας.

Τον 19ο αιώνα τα Χιώτικα καράβια αρμένιζαν από τη Μαύρη θάλασσα μέχρι την Αδριατική και τη Μεσόγειο. H επιτυχία της ναυτιλίας της Χίου δεν ήταν τυχαία, βασίζεται αφενός στην αυτενέργεια των Χιωτών και αφετέρου στο εμπορικό τους πνεύμα αλλά και στο γεγονός ότι υπήρξαν πρωτοπόροι σε πολύ σοβαρούς τομείς όπως το θέμα των ασφαλειών. Συστάθηκαν στη Χίο από τα μέσα κιόλας του 19ου αιώνα (1845), ασφαλιστικές εταιρείες με καθαρά ναυτικά Χιώτικα κεφάλαια. Στις εταιρείες οι Χιώτες αλληλοασφάλιζαν τα καράβια τους μετοχικά, αλλά και με την εγγύηση των πλοιάρχων.

Αυτό εξασφάλιζε την οικονομική επιβίωση των ναυτιλιακών εταιρειών που είχαν ατυχήματα (ναυάγια, αβαρίες) με αποτέλεσμα να μην εξαφανίζονται εταιρείες αλλά να επιβιώνουν και στην συνέχεια να αναπτύσσονται. Οι ενέργειες αυτές ήταν εξαιρετικά πρωτοπόρες για την εποχή τους. Συνεπώς η εκπληκτική επιτυχία του εμπορικού χιώτικου ναυτικού ήταν αποτέλεσμα όλων αυτών των παραγόντων  η οποία συνεχίζεται μέχρι σήμερα!

Η συμμετοχή του Χιώτικου Ναυτικού στον Α΄ και Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
Τον Οκτώβριο του 1912 ξέσπασε ο Α΄ Βαλκανικός πόλεμος όπου έγινε επίταξη των ελληνικών εμπορικών πλοίων για να βοηθήσουν στις ναυτικές επιχειρήσεις .Την παραμονή του Α΄ Παγκόσμιου πολέμου ο Ελληνικός στόλος ήταν 11ος σε μέγεθος στον κόσμο.  Ο Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος αποδεκάτισε το Χιώτικο ναυτικό, όμως οι Χιώτες μετά τα γεγονότα κατέβαλαν κάθε δυνατή προσπάθεια για την ανάπτυξη του ναυτικού τους. Έτσι πληροφορούμαστε ότι το 1926 οι Χιώτες διέθεταν 76 ατμόπλοια ολικής χωρητικότητας 192.864 τόνων σε σύνολο 467 ατμόπλοιων που διέθετε το Ελληνικό ναυτικό.

Και κατά τη μεταπολεμική περίοδο η Χίος καταγράφεται ως ένας από τους παραδοσιακούς ναυτότοπους. Οι Χιώτες κατέχουν την πρώτη θέση μεταξύ άλλων νησιών τόσο σε αριθμό επιχειρήσεων, όσο και σε χωρητικότητα των πλοίων των οποίων ήταν ιδιοκτήτες. Εκτός του κύκλου που καταγόταν από τις Οινούσσες, οι οικογένειες που ήλκαν την καταγωγή τους από τη Χίο και δραστηριοποιούνταν μεταπολεμικώς στο Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη προέρχονταν από τρία σημεία κυρίως του νησιού: από τα Καρδάμυλα οι οικογένειες Λιβανού, Καρρά, Χυλά και Φράγκου, από τον Βροντάδο οι οικογένειες Ανδρεάδη, Φαφαλιού, Λως, Πίττα, Μαργαρώνη και Μιχαληνού, ενώ από την πόλη της Χίου εκείνες των Χανδρή και Μίχαλου.