Πανίδα

Η πανίδα της Χίου αποτελείται από λιγοστά ενδημικά είδη και πολλά αποδημητικά ή διαβατάρικα. Τις τελευταίες δεκαετίες έχει μειωθεί δραματικά ο αριθμός των μικρών σαρκοβόρων, αλεπούδων και ατσίδων κυρίως, καθώς και των αρπακτικών πτηνών.
Το χαρακτηριστικότερο άγριο είδος στα βουνά της Χίου είναι η ορεινή πέρδικα, φημισμένη ανάμεσα στους κυνηγούς, αλλά και διάσημη αιώνες πριν από τα κείμενα των περιηγητών που την περιγράφουν ως ημιεξημερωμένη.

Στα οικόσιτα ζώα ξεχωρίζει το χιακό πρόβατο, ποικιλία που θεωρείται ιδιαίτερα αποδοτική και καλής ποιότητας.

Επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα της Χίου από ανθρωπογενείς και φυσικές καταστροφές
Την τελευταία χιλιετία, η Χίος έχει βιώσει γεγονότα, τόσο ανθρωπογενή όσο και φυσικά, που έχουν μεταβάλλει οριστικά το τοπίο και συνεπώς έχουν επηρεάσει τα φυτά και τα ζώα που ζουν στο νησί.

Κάποια από αυτά έχουν βοηθήσει μακροπρόθεσμα στην αύξηση της βιοποικιλότητας, ενώ κάποια άλλα έχουν αποβεί ανεπανόρθωτα καταστροφικά. Για να αναλογιστούμε τις επιπτώσεις που έχουν επιφέρει πιο πρόσφατα περιστατικά, είναι σκόπιμο να εξετάσουμε συγκεκριμένα παραδείγματα αναφορικά με τις μακροπρόθεσμες συνέπειές τους στη βιοποικιλότητα της Χίου.

Καταστροφικός σεισμός ή «Χαλασμός» (1881)
Στις 3 Απριλίου 1881 έγινε ο τρομερός σεισμός, που έμεινε στην ιστορία της Χίου σαν ο «Χαλασμός» ή Καταστροφή. Το επίκεντρο του σεισμού ήταν σε απόσταση περίπου 15 χιλιομέτρων νότια από την πόλη της Χίου, και είχε μέγεθος 6,5 μονάδες της κλίμακας Ρίχτερ αλλά τα αποτελέσματά του, δηλαδή το μέγεθος των καταστροφών, ήταν ανάλογα με σεισμό 10 της κλίμακας Μερκάλι.

Προήλθε κατά πάσα πιθανότητα από το υποθαλάσσιο ρήγμα Χίου –Τσεμέ. Συνολικά πάνω από 4000 άτομα έχασαν τη ζωή τους και περίπου 7.000 τραυματίστηκαν, κυρίως στο νότιο μέρος του νησιού, ενώ στο βόρειο τμήμα δεν σκοτώθηκε κανένας και δεν υπήρξαν ζημιές. Χρονικά της εποχής αναφέρουν ότι ισοπεδώθηκε κυρίως το νότιο τμήμα της Χίου, καταστράφηκε ένα μεγάλο μέρος της ίδιας της πόλης της Χίου, αλλά και πως μεγάλες ζημιές είχε υποστεί και ο Τσεσμές, απέναντι στη Μικρά Ασία.

Η μεγάλη πυρκαγιά του Αυγούστου 2012
Η φωτιά του Αυγούστου του ’12 που πιθανώς ξεκίνησε από φυσικά αίτια, έκαψε περίπου 30.000 στρέμματα δάσους, φρυγάνων και ορεινών περιοχών. Στάχτη έγινε το 25% της παραγωγής των μαστιχόδεντρων από την τρομερή μανία της πύρινης λαίλαπας που κατέκαψε το μεγαλύτερο μέρος στο νότιο τμήμα του νησιού και οδήγησε σε απόγνωση αγρότες, μελισσοκόμους και κτηνοτρόφους.

Παρόλο που κάποιες περιοχές κάηκαν ολοκληρωτικά, η φωτιά λόγω των ισχυρών ανέμων έκαψε κυρίως χαμηλή βλάστηση, αν και πολλά μεγάλα πεύκα έκαιγαν για αρκετές ημέρες. Έτσι, ανάμεσα στις καμένες εκτάσεις, παρέμειναν διάσπαρτα κομμάτια γης που δεν επλήγησαν σημαντικά. Αυτό επέτρεψε τον εκ νέου αποικισμό των καμένων περιοχών από φυτά και ζώα που επέζησαν σε γειτονικές περιοχές που δεν κάηκαν.