Η συλλογή και η επεξεργασία της μαστίχας

Η συλλογή της μαστίχας δεν είναι απλή υπόθεση. Γίνεται με τρόπο παραδοσιακό και ιδιαίτερα κοπιαστικό. Ξεκινάει από το Δεκαπενταύγουστο και ολοκληρώνεται στα μέσα Σεπτεμβρίου. Στη συνέχεια, το προϊόν κοσκινίζεταιπλένεται και καθαρίζεται επιμελώς, κομμάτι-κομμάτι, και κατόπιν προωθείται στο εμπόριο.

Τη μαζεύουν με ειδικά εργαλεία που λέγονται τιμητήρια σε μικρά πλεκτά πανεράκια (μαστιχοκάλαθα) και κατόπιν την ρίχνουν σε μεγάλα πανέρια ή κασόνια ρίχνοντας μαζί και άφθονο ασπρόχωμα για να μην κολλήσει.


Μετά από λίγες μέρες αρχίζει το δεύτερο μάζεμα που λέγεται και "γλείψιμο". Τότε μαζεύουν το ψιλό μαστίχι. Ένα μέρος από το ψιλό μαστίχι βρίσκεται κολλημένο πάνω στον κορμό και τα κλαδιά του σχίνου και αυτό είτε το μαζεύουν μια μια σταγόνα ή το ρίχνουν στο έδαφος και κατόπιν με μια σκούπα σκουπίζουν το "τραπέζι" δηλαδή μαζεύουν το μαστίχι μαζί με χώματα και "φύκια" (φύλλα του σχίνου).

Από το Νοέμβρη (και για το μεγαλύτερο μέρος του χειμώνα) αρχίζει το καθάρισμα του μαστιχιού. Μια κοπιαστική, λεπτή και μακροχρόνια εργασία, που αφαιρεί τα ξένα σώματα από το μαστίχι, (φύλλα, ξύλα, πετραδάκια, κ.λ.π). Το καθάρισμα γίνεται συνήθως σε παρέες γυναικών (δανεικές) δηλαδή βοηθάει η μια την άλλη και μαζεύονται πολλές μαζί πότε στο ένα σπίτι και πότε στο άλλο. Βάζουν το μαστίχι σε μεγάλα σινιά (ταψιά) και με μικρά μαχαίρια καθαρίζουν από πάνω του τα φύλλα, τις πέτρες και ότι άλλο υπάρχει.

Μετά το καθάρισμα το μαστίχι πλένεται με νερό και σαπούνι, εργασία απαραίτητη, που θα κάμει το μαστίχι λαμπερό σαν διαμάντι. Μετά το πλύσιμο το μαστίχι απλώνεται να στεγνώσει σε δροσερό μέρος.

Αφού το μαστίχι καθαριστεί τότε παραδίνεται στους κατά τόπους συνεταιρισμούς και από εκεί μεταφέρεται στην Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου. Εδώ τελειώνει η ιστορία του μαστιχιού για τους παραγωγούς και ξεκινάει το επόμενο στάδιο επεξεργασίας.

Η δεύτερη επεξεργασία της μαστίχας γίνεται από την Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου. Εκεί γίνεται η διαλογή της μαστίχας σε ποιότητες ανάλογα το μέγεθος και την καθαρότητα. Κατόπιν ένα μέρος της μαστίχας πηγαίνει σαν φυσικό προϊόν για πώληση στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και ένα άλλο πηγαίνει στο εργοστάσιο τσίχλας, όπου γίνεται ή τσίχλα ΕΛΜΑ. Επίσης παράγονται αιθέριο έλαιο (το μαστιχέλαιο) μοσχολίβανο και άλλα προϊόντα